Στάδια ανάπτυξης μιας επιχείρησης (Greiner growth model).
Τα 5 στάδια ανάπτυξης κάθε επιχείρησης με βάση το μοντέλο Greiner (Growth Model). Ανάλυση των εξελικτικών σταδίων και τι χρειάζεται να κάνει η επιχείρηση για να μεταπηδήσει στο επόμενο εξελικτικό στάδιο.
Ο δρόμος προς την κορυφή για κάθε επιχείρηση δεν ήταν ποτέ στρωμένος με λουλούδια. Πρόκειται για μια εξελικτική διαδικασία που περνά μέσα από διάφορα στάδια. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των ακαδημαϊκών, τα στάδια αυτά, μοιάζουν να είναι κοινά για την πλειοψηφία των επιχειρήσεων ανά τον κόσμο και αποτυπώνονται εξαιρετικά στην γνωστή καμπύλη του Greiner
Εικόνα 1. Στάδια ανάπτυξης επιχειρήσεων στην Ελληνική πραγματικότητα
Στάδια Εξέλιξης επιχειρήσεων με βάση το μοντέλο Greiner
Εικόνα 2. Στο μοντέλο Greiner (πηγή Reasearch Gate) πρόσφατα προστέθηκε και μια 6η φάση την οποία δεν αναλύουμε γιατί αφορά εταιρείες κολοσσούς
Στάδιο 1 της δημιουργικότητας
Στο στάδιο 1, το στάδιο της Δημιουργικότητας, ο επιχειρηματίας στηρίζεται καθαρά στις δικές του δυνάμεις. Συνήθως στην αρχή λειτουργεί σαν ένας άνθρωπος για όλες τις δουλειές.
Η κύρια ενασχόληση του επιχειρηματία έχει να κάνει με τη δημιουργία προϊόντων και το άνοιγμα των αγορών. Το εργατικό δυναμικό στην επιχείρηση είναι μικρό, επομένως η άτυπη επικοινωνία λειτουργεί καλά και οι ανταμοιβές του προσωπικού στηρίζονται συνήθως σε ένα μοντέλο διανομής μεριδίων κερδών.
Καθώς όμως μεγαλώνει η επιχείρηση και αυξάνεται προσωπικό και παραγωγή, προκύπτει η ανάγκη για μια πιο οργανωμένη διοίκηση και επικοινωνία.
Αυτή η φάση τελειώνει με μια κρίση ηγεσίας. Η επιχείρηση εμφανίζεται να έχει ανάγκη από μια πιο επαγγελματική διαχείριση. Συνήθως ο επιχειρηματίας αποφασίζει πως είναι ώρα να αλλάξει το στυλ του και να αναλάβει ένα πιο ηγετικό ρόλο. Αν δε μπορεί, απλά αναθέτει αυτό το ρόλο σε ένα άλλο πιο έμπειρο πρόσωπο.
Στάδιο 2 της κατεύθυνσης
Στο στάδιο 2, το στάδιο της Κατεύθυνσης, η επιχείρηση λειτουργεί σε ένα πιο οργανωμένο περιβάλλον, με σαφώς περισσότερο προσωπικό και δραστηριότητες (πωλήσεις, παραγωγή, τεχνικό τμήμα κ.ά).
Σε αυτή τη φάση, τα προγράμματα κινήτρων του σταδίου 1, αντικαθίστανται από ποσοστά επί των κερδών ως οικονομική ανταμοιβή για το προσωπικό.
Ωστόσο, έρχεται ένα σημείο που τα προϊόντα/υπηρεσίες και οι διαδικασίες συσσωρεύονται και δημιουργούν μια κόπωση στους υπευθύνους των δραστηριοτήτων αυτών. Απλά δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να προλάβουν όλες τις ευθύνες που τους αναλογούν.
Όντας πιεσμένοι οι άνθρωποι αυτοί, χάνουν την επαφή τους με τη χαμηλότερη ιεραρχία και την δυνατότητα να έχουν μια επικαιροποιημένη εικόνα των ρεαλιστικών αναγκών της επιχείρησης.
Αυτή η φάση τελειώνει με μια Κρίση Αυτονομίας στην οποία χρειάζονται νέες δομές που βασίζονται στην ανάθεση.
Στάδιο 3 της ανάθεσης
Στο στάδιο 3, το στάδιο της Ανάθεσης, είναι το τέλος της εποχής του Αφέντη-Ιδιοκτήτη και η έναρξη της εποχής της αποκεντρωμένης διοίκησης.
Σε αυτά τη φάση, τα διευθυντικά στελέχη μεσαίου επιπέδου απελευθερώνονται και αντιδρούν πιο γρήγορα σε ευκαιρίες για νέα προϊόντα ή νέες αγορές. Η επιχείρηση συνεχίζει να αναπτύσσεται.
Η ανώτατη διοίκηση εστιάζει τις προσπάθειές της στην παρακολούθηση και την αντιμετώπιση των μεγάλων ζητημάτων (ίσως αρχίζει να εξετάζει ευκαιρίες συγχώνευσης ή εξαγορών).
Πολλές επιχειρήσεις αποτυχγάνουν σε αυτό το στάδιο, επειδή ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης αρνείται να παραδεχθεί πως οι επιτυχίες που είχε στο στάδιο 1, δεν μπορούν να επαναληφθούν γιατί απλά η επιχείρηση του έχει νέες ανάγκες στο στάδιο 3.
Συχνά, η άρνηση του ιδιοκτήτη της επιχείρησης να εγκαταλείψει τον έλεγχο, σηματοδοτεί μια κούρσα ανταγωνισμού στα μεσαία στελέχη της επιχείρησης για το ποιος θα αναλάβει τον έλεγχο ή και την πρωτοκαθεδρία. Όπως είναι λογικό, μια τέτοια εσωτερική διαμάχη φθείρει την επιχείρηση και την αποπροσανατολίζει από τους κεντρικούς της στόχους.
Αυτή η φάση τελειώνει με μια κρίση Ελέγχου. Απαιτείται ένας πολύ πιο εξελιγμένος οργανωτικός σχεδιασμός, έτσι ώστε τα ξεχωριστά μέρη της επιχείρησης να μπορούν να συνεργαστούν πιο αποτελεσματικά.
Στάδιο 4 του συντονισμού και της επίβλεψης
Στο στάδιο 4, το στάδιο του Συντονισμού και της Επίβλεψης, η επιχείρηση λειτουργεί με αυτόνομες διευθύνσεις που δραστηριοποιούνται ανεξάρτητα (διεύθυνση παραγωγής, εμπορική διεύθυνση, τεχνική διεύθυνση κ.ά)
Σε αυτή τη φάση, τίθενται σε εφαρμογή νέες διαδικασίες και πολιτικές που συμβάλλουν στη δημιουργία νέας οργανωτικής δομής. Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στη διασφάλιση της συνέπειας και της συνοχής σε ολόκληρη την επιχείρηση.
Tα οικονομικά κίνητρα μοιράζονται μέσω προγραμμάτων μεριδίων κερδών σε ολόκληρη την εταιρεία που ευθυγραμμίζονται με τους εταιρικούς στόχους.
Δεν αργεί όμως η φάση όπου η παραγωγικότητα βυθίζεται κάτω από αυξανόμενες ποσότητες γραφειοκρατίας, με αποτέλεσμα να καταπνίγεται η ανάπτυξη.
Αυτή η φάση τελειώνει σε μια κρίση Γραφειοκρατίας. Σε αυτή τη φάση χρειάζεται να εισαχθεί μια νέα κουλτούρα και δομή. Η εταιρεία οφείλει να επιτρέψει μεγαλύτερη αυτονομία επενδύοντας σε εξαιρετικά ταλαντούχους ηγέτες και διευθυντικά στελέχη.
Στάδιο 5 της συνεργασίας
Στο στάδιο 5, το στάδιο της Συνεργασίας η επιχείρηση υποστηρίζεται από εξελιγμένα συστήματα ανταλλαγής πληροφοριών και οικονομικές ανταμοιβές που βασίζονται στην ομάδα.
Εδώ, είναι σημαντικό να απλοποιηθούν τα πολύπλοκα συστήματα και να δοθεί αυξανόμενη σημασία στη συνεργασία της ομάδας.
Ενώ αυτή η προσέγγιση είναι επιτυχής στην αρχή, αργότερα οδηγεί στην κρίση εσωτερικής ανάπτυξης (γραφειοκρατία-red tape), στην οποία η εταιρεία πρέπει να αναζητήσει νέες ευκαιρίες στο εξωτερικό περιβάλλον .
Αυτή η φάση τελειώνει με μια κρίση Εσωτερικής ανάπτυξης. Η επιχείρηση χρειάζεται περαιτέρω ανάπτυξη κι αυτή μπορεί να επέλθει μόνο με την ανάπτυξη συνεργασιών με άλλες επιχειρήσεις.
Άλλα δημοφιλή άρθρα